30 Prill, 1467, Kështjella e Krujës, Duke Deshifruar Lëvizjet e Mehmetit
30 Prill, 1467, Kështjella e Krujës, Duke Deshifruar Lëvizjet e Mehmetit Sulltan Mehmeti, "Pushtuesi", është një armik i frikshëm. Jo vetëm për shkak të ushtrive të tij të panumërta dhe artilerisë së tij të fuqishme, por edhe për shkak të mendjes së tij dinake e të paparashikueshme. Ai është një shahist i shkëlqyer, që luan në shumë tabela njëkohësisht, duke përdorur forcën, mashtrimin, diplomacinë dhe korrupsionin për të arritur qëllimet e tij. Prej vitesh, lufta jonë me të ka qenë si një lojë e pafund macja me miun. Ai dërgon ushtri masive për të na shkatërruar, ne i tërheqim në terrenin tonë malor, i godasim në befasi, i copëtojmë dhe i detyrojmë të tërhiqen me humbje të mëdha. Ai rrethon kështjellat tona, ne rezistojmë me heroizëm derisa ai detyrohet të heqë dorë. Por ai nuk mëson kurrë, ose më saktë, krenaria e tij nuk e lejon të pranojë se një "grusht malësorësh" mund t'i rezistojnë fuqisë së tij perandorake. Pas çdo humbjeje, ai bëhet edhe më i tërbuar, edhe më i vendosur për të na shtypur. Tani, zbuluesit e mi raportojnë se ai po përgatit një tjetër fushatë masive kundër nesh. Këtë herë, thuhet se do të vijë vetë në krye të ushtrisë, i shoqëruar nga komandantët e tij më të mirë dhe me një numër të paparë ushtarësh e topash. Qëllimi i tij është i qartë: të marrë Krujën njëherë e mirë, simbolin e rezistencës sonë. Çfarë po planifikon ai saktësisht? Kjo është pyetja që më mundon ditë e natë. A do të përpiqet të sulmojë nga shumë drejtime njëkohësisht, për të na detyruar të shpërndajmë forcat tona? Apo do të përqendrohet në një goditje të vetme, masive, kundër Krujës? A do të përdorë ndonjë taktikë të re, ndonjë armë sekrete? Duhet të parashikoj lëvizjet e tij, të jem një hap para tij. Kam dërguar urdhra për të forcuar mbrojtjen e të gjitha kështjellave kryesore, për të mbledhur sa më shumë ushqime e municione, për të mobilizuar çdo burrë të aftë për luftë. Kam dërguar gjithashtu lajmëtarë te aleatët tanë të paktë, duke u kërkuar ndihmë urgjente. Por unë e di se Mehmeti nuk mbështetet vetëm te forca ushtarake. Ai është mjeshtër i luftës psikologjike. Ai do të përpiqet të na demoralizojë, të mbjellë frikë e panik. Do të përdorë agjentët e tij për të përhapur lajme të rreme, për të joshur tradhtarët, për të minuar unitetin tonë. Duhet të jem vigjilent. Duhet të mbaj moralin lart te ushtarët dhe populli im. Duhet t'u kujtoj se ne e kemi mundur atë më parë, dhe mund ta mundim përsëri. Ndonjëherë, kjo lojë me Sulltanin më duket si një vallëzim me vdekjen. Një lëvizje e gabuar, dhe gjithçka mund të marrë fund. Por unë nuk kam frikë. Unë e njoh atë. E njoh ambicien e tij, por edhe pikat e tij të dobëta. Krenaria e tij e tepruar shpesh e bën të nënvlerësojë kundërshtarin. Padurimi i tij shpesh e bën të marrë vendime të nxituara. Le të vijë Sulltani! Ne do ta presim. Malet tona do të jenë varri i ushtrisë së tij. Dhe shqiponja jonë dykrenare do të valëvitet përsëri krenare mbi muret e Krujës. Kjo nuk është mburrje, por një besim i thellë, i lindur nga shumë beteja të fituara dhe nga një vullnet i pathyeshëm për të qenë të lirë. Loja vazhdon. Dhe unë jam gati për lëvizjen time të radhës. Gjergji, Miu që luan me Macen (dhe shpesh e kafshon!).